Cyfryzacja i digitalizacja – o tym, czemu to nie to samo choć wszyscy tak myślą

Witajcie!

Dziś, w odróżnieniu od naszych ostatnich wpisów, nie będziemy poruszać mocno technicznych kwestii. Zamiast tego, postaramy się wyjaśnić jeden z tematów, który bardzo często prowadzi do większych lub mniejszych niedomówień. Tematem tym są różnice pomiędzy cyfryzacją a digitalizacją.

Część z naszych czytelników pewnie w tym momencie zrobiła wielkie oczy: jak to?! To te dwa określenia nie znaczą dokładnie tego samego? Jak się okazuje – nie, a różnice pomiędzy nimi są całkiem spore.

Jeśli jest to coś, co Was interesuje – zapraszamy! Ostrzegamy jednak lojalnie – dzisiejszy artykuł zawiera tak ogromne ilości słowa „cyfrowe” i „cyfryzacja” że nawet my czujemy się z tym dziwnie. No ale cóż – tego tematu nie damy rady opisać w inny sposób. Wierzymy, że dacie radę dotrzeć do końca 😉

Skoro ostrzeżenia mamy za sobą, już na samym wstępie wyjaśnijmy – pisząc o cyfryzacji, musimy mieć świadomość tego, jak szeroki obszar możemy objąć tym jednym stwierdzeniem. Ta świadomość jest o tyle ważna, że proces cyfryzacji bardzo szybko postępuje i dotyka coraz to nowych obszarów z naszego codziennego życia. Stąd też, nawet samo stworzenie jego definicji nie jest wcale tak proste, jak mogłoby się wydawać. W zależności bowiem od kontekstu czy też obszaru, do jakiego będziemy się odnosić, będziemy mówić o nieco innych założeniach, zadaniach i przemianach. Przykładowo – nie tak dawno zakończył się proces cyfryzacji telewizji naziemnej – przeszliśmy z sygnału analogowego na cyfrowy. Czy to faktycznie cyfryzacja? Oczywiście że tak. Czy jednak będzie mieć coś wspólnego z obszarem, który nas interesuje, czyli z systemami elektronicznego obiegu danych? Nie sądzę. Sami widzicie zatem, jak bardzo rozległy jest to temat.

Samo określenie „cyfryzacja” zostało spopularyzowane w Polsce w 2011 roku, w chwili utworzenia Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, później przekształconego w zlikwidowane już Ministerstwo Cyfryzacji. Zadania tych ministerstw obejmowały między innymi informatyzację administracji publicznej, wprowadzanie standardów informatycznych, wspieranie inwestycji w dziedzinie informatyki, rozwój i zastosowanie technologii informatycznych w społeczeństwie czy przeciwdziałanie cyfrowemu wykluczeniu. Samo ministerstwo, w opisie Programu Polska Cyfrowa, zdefiniowało natomiast trzy następujące obszary działania:

• pierwszy z nich, to szerokopasmowa infrastruktura umożliwiająca dostęp do szybkiego Internetu
• drugi, to przedsięwzięcia, dzięki którym zwiększa się pula usług publicznych dostępnych drogą elektroniczną
• trzeci z kolei to projekty zwiększające kompetencje cyfrowe ludzi i zachęcające do szerszego korzystania z zasobów sieci

Opis tych obszarów, po zebraniu i przeredagowaniu w nieco krótszą formę, możemy potraktować jako podstawę definicji cyfryzacji, szczególnie w odniesieniu do wdrożeń rozwiązań z szeroko pojętej kategorii systemów elektronicznego obiegu danych. Podejmijmy zatem rękawicę i spróbujmy ostatecznie określić w kilku słowach czym jest cyfryzacja: jest to całość działań, która prowadzi do zwiększenia i uproszczenia dostępu do Internetu i jego zasobów, zarówno poprzez rozbudowę sieci, jak i zwiększanie dostępności cyfrowych usług publicznych.

Cyfryzacja to proces, który cały czas trwa i z każdym dniem zwiększa nasze możliwości obsługi codziennych spraw za pośrednictwem Internetu. Niech za przykłady posłużą nam wdrożenie aplikacji m-Obywatel, gdzie są zapisane nasze dane z dowodu osobistego i prawa jazdy, czy też udostępnienie w ostatnich latach platform takich jak ePUAP czy Twój e-PIT, ale także ciągła rozbudowa szybkich łączy internetowych, dostępnych dla każdego.

Wracając jeszcze na chwilę do naszej definicji i zwróćmy uwagę na jeden, bardzo ważny zwrot: zwiększenie dostępności cyfrowych usług publicznych. Wszyscy doskonale wiemy, że do niedawna załatwienie wielu urzędowych spraw wiązało się z osobistą wizytą w odpowiednim departamencie, zazwyczaj w towarzystwie grubego pliku papierowych dokumentów. Ta tendencja na szczęście się zmienia – wiele spraw udaje się załatwić przez platformy elektroniczne, takie jak ePUAP, portal PUE ZUS czy portal biznes.gov.pl. Ogromnym ułatwieniem jest posiadanie kwalifikowanego podpisu cyfrowego lub profilu zaufanego, dzięki którym możemy potwierdzić naszą tożsamość w cyfrowym urzędzie. Czasem jednak to nadal za mało, i o ile sprawę da się załatwić bez wychodzenia z domu, to musimy wyposażyć się w zeskanowany dokument z naszym własnoręcznym podpisem.

I tutaj niespodzianka: tym prostym sposobem dotarliśmy do sedna i istoty tego, czym jest digitalizacja. Jest to bowiem jeden z elementów cyfryzacji, czyli zamiana dokumentu (ale także obrazu, czy innego nośnika analogowego) w jego wersję cyfrową. W tym akurat przypadku mamy do dyspozycji bardzo dobrą definicję, autorstwa Narodowego Centrum Muzealnictwa i Ochrony Zabytków – według niej, digitalizacja to „pozyskanie cyfrowego, jak najbardziej wiernego, odwzorowania obiektu i opisujących metadanych relacyjnych zawierających szczegóły strony technicznej procesu”. Koniecznie musimy zwrócić tutaj uwagę na drugą część tej definicji – jeśli bowiem chcemy mówić o digitalizacji w pełnym znaczeniu tego słowa, musimy pamiętać o tym, że poza samym obrazem obiektu musimy też mieć informację m.in. o tym kto go stworzył, w jaki sposób, kiedy i przy użyciu jakiej technologii.

Pojęcia cyfryzacji i digitalizacji są bardzo często używane zamiennie, stąd też może wynikać zdziwienie i zamieszanie, o którym pisaliśmy na początku. Jak jednak sami widzicie – nie oznaczają one tego samego – cyfryzacja jest pojęciem znacznie szerszym i niejako zawierającym w sobie, jako jeden ze składników, proces digitalizacji. Czy jednak powinniśmy jakoś mocno się tym przejmować? Naszym zdaniem – nie. Nasza świadomość rozwiązań cyfrowych rośnie z dnia na dzień i niejako automatycznie jesteśmy w stanie rozpoznać co jest czym i w jakim konkretnie kontekście dane słowo zostało użyte. Warto jednak mieć świadomość z czego wynikają i na czym polegają różnice pomiędzy digitalizacją a cyfryzacją.

Tym sposobem dotarliśmy do końca naszego dzisiejszego wpisu. Mamy nadzieję, że nie namieszaliśmy Wam za bardzo w głowach. Już wkrótce wracamy z kolejnym artykułem, dlatego też zapraszamy do śledzenia naszych stron. Do zobaczenia!